Хомус түмэлин үйэлээх үлэтэ — каталог-кинигэ

Биһиги, сахалар, аан дойдуга ханна да суох собус-соҕотох  түмэллээхпит. Судаарыстыбаннай анал туруктаах Аан дойду норуоттарын хомустарын түмэлэ уонна киинэ биһиэхэ эрэ баар.

— Түмэл булгуччу каталогтаах буолуохтаах, — диир Дмитрий Дмитриевич – пуондабыт баайын дьон сиһилии билбэт. Хайа да түмэл пуондата интеллектуальнай бас билии буолар. Хас биирдии түмэлгэ төрүт, тутаах пуонда диэн баар. Түмэлбит 9164 биридимиэттээх, мантан 1700-һэ хомус буолар. Маны таһынан хаартыскалар, кинигэлэр, дөкүмүөннэр, нумизиматика бааллар. Каталог 1-кы туомугар Дьокуускайтан уонна 21 улуустан 142 уус охсубут 628 хомуһун наардаан киллэрдибит. Ити иһигэр 54 ааттара-суоллара биллибэт маастардар хомустара бааллар. 2-с туомҥа аан дойду норуоттарын хомустара киириэхтэрэ. Бэйэбит барыллааһыммытынан, эмиэ 1-кы туом саҕа кээмэйдээх буолуоҕа.

Тутаах пуонда – бу түмэл хамсаабат баайа-дуола буолар. Каталогка киирбит хомус ууһун аата-суола, хайа улуустан төрүттээҕэ, хомустар нүөмэрдэрэ киирэллэр. Хомус пааспарыгар сахалыы киирбит буоллаҕына, ону каталогка хааллардыбыт. Сүнньүнэн нууччалыы уонна аангылыйалыы сурулуннулар. Хомус деталлара сахалыы ааттаахтар, олор оннук сурукка киирдилэр. Кэлин чинчийэр үлэҕэ туһалаах буолуоҕа диэн, каталогпытын наука ирдэбиллэригэр чугаһата сатаатыбыт.

Каталогы оҥорууга үлэбитин 2019 сылтан саҕалаан, бу сылга бүтэрэн, 1-кы туомун бэчээттэттибит. Эһиилгиттэн 2-с туомҥа киирсиэхпит. Эппитим курдук, аан дойду норуоттарын хомустарыгар ананыаҕа. Хомуһу интэриэһиргээччи, сиһилии билиэн-көрүөн баҕалаах ханна баҕарар бэрт элбэх буолар. Онон улахан туһалаах каталог буолуоҕа диэн эрэллээхпит.

https://www.sakhaparliament.ru/kultuura/9000-2021-11-30-17-38-01